بازگشت
دهلی، تلاش های جدید برای رونق اقتصادی افغانستان
محمداسحاق فیاض محمداسحاق فیاض

روز پنجشنبه کنفرانس بزرگ منطقه ای در دهلی نو به منظور تشویق سرمایه گذاری خارجی ها در افغانستان آغاز به کارکرد. این کنفرانس با شرکت سرمایه گزاران هندی و تاجران و سرمایه‌گذاران کشورهای مختلف دیگر برگزار شد. از افغانستان نیز وزیران امور خارجه، معادن، زراعت، تجارت و احیا و انکشاف دهات افغانستان حضور یافته بودند. براساس گزارش ها در این کنفرانس 130 شرکت هندی و 70 شرکت بین المللی از 33 کشور جهان شرکت داشتند و این نشان می دهد که هند و شرکتهای هندی تلاش جدی دارند تا در اقتصاد و تجارت افغانستان حضور قدرتمندی داشته باشند. از کشورهای خارجی نیز آمریکا، چین، جاپان و پاکستان در میان کشورهای شرکت کننده در این کنفرانس هستند.

اس ام کریشنا وزیر خارجه هند گفت " ما فکر می کنیم که سرمایه گذاری خارجی و توسعه بخش خصوصی در افغانستان می تواند در این زمینه نقش مهم ایفا کند؛ بگذارید این روسای شرکت ها باشند که جای خالی سربازان و فرماندهان نظامی را در افغانستان پس از 2014 پر کنند".

سال گذشته بود که تحقیقات معدن شناسی امریکا اعلام کرد که منابع زیر زمینی افغانستان بیش از یک هزار میلیارد برآورد شده است، امنا بعدها برخی از کارشناسان آن را سه هزار میلیارد دالر برآورد کردند، در این کنفرانس نیز کنفدراسیون صنایع هند اعلام کرد که " ثروت معدنی افغانستان 3 هزار میلیارد دالر برآورد شده، اما این که این آمار را براساس گدام تحقیقات ارایه داده است معلوم نیست.

هند یکی از کشورهای منطقه است که طی دهها سال گذشته روابط سیاسی و اقتصادی زیادی با افغانستان داشته است، این کشور هرچند که فعلا به عنوان همسایه افغانستان از نظر جغرافیایی به شمار نمی رود، اما در تحولات به وجود آمده طی سه دهه اخیر کشور، حتی بیشتر ازبرخی همسایگان افغانستان، نقش داشته است. یکی از دلایلی که هند سعی کرده حضور خود را بیش از پیش  در افغانستان تثبیت نماید رقابت های موجود میان هند و پاکستان است. اما در این سیاستی که دولت افغانستان در روابط خود با کشورهای هند و پاکستان در پیش گرفته بی طرفی است و با این سیاست تاکنون توانسته است روابط خود را با دوکشوری با یک دیگر رقیب هستند، به خوبی حفظ نماید و نوعی تعادل را براساس منافع ملی خود به وجود آورد. کنفرانس حمایت از سرمایه گزاری در افغانستان را هند نیز در راستای همین سیاست و براساس همین روابط منطقه ای می توان تحلیل و تفسیر کرد.

این نشست زمینه حضور بیشتر فعالیت های اقتصادی و تجاری شرکت های هندی در افغانستان خواهد شد و این تلاش ها در راستای توافقنامه استراتژیکی است که سال گذشته میان هند و افغانستان  امضا شد. به تاريخ 4 اکتوبر 2011 اولین موافقتنامه استراتژیک میان افغانستان و هند توسط حامدکرزی رئیس جمهور افغانستان و من موهن سینگ نخست وزیر هند به امضا رسید، این نخستین موافقتنامه استراتژیک بود که دولت افغانستان با یک کشورخارجی به امضامی رساند.

 براساس مواد گنجانده شده دراین موافقتنامه استراتژیک دولت هند این کنفرانس بین المللی مهم را میزبانی می کند و شرکت های هندی را نیز تشویق می کند تا در افغانستان سرمایه گذاری نمایند. البته هند طی ده سال گذشته برای توسعه زیر ساخت های افغانستان کارهایی مفیدی انجام داده است، ترمیم و توسعه ساختمان جدید پارلمان، ترمیم سرک کابل – قندهار و ترمیم و توسعه بند سلمان از مهم ترین کارهای عمرانی هند در بخش توسعه زیر بنایی در افغانستان است. جاده زرنج دلارام که شاهراه کابل _ هرات را به زابل، ایران و در نهایت به بندر چاه بهار ایران وصل می کند، توسط هند ساخته شده است، پروژه انتقال برق ازبکستان از پلخمری در شمال افغانستان تا کابل پایخت، نیز توسط هند عملی شد. هند نخستین کشوری بود که ده ها ملی بس تاتا را به شهرکابل هدیه کرد. هند همچنین در6 سال گذشته، سالیانه، ٥٠٠ بورسیه تحصیلی به افغانستان داده است. که بسیاری از مردم افغانستان آن را موثر ترین کمک به افغانستان می دانند. هم چنین هند بعد از جاپان دومین کشور کمک کننده به افغانستان در آسیا است که سطح کمک هایش به افغانستان بیش از دو میلیارد دالر رسیده است و اکنون با با برگزاری این کنفرانس بین المللی فعالیت های تجاری و توسعوی هند در افغانستان سرعت بیشتری خواهد یافت و شاید کاربند سلما در هرات نیز از سرعت بیشتری برخوردار گردد.

براساس فصول موافقتنامه استراتژیک میان هند و افغانستان، سومین فصل این موافقتنامه را همکاریهای اقتصادی و تجارتی تشکیل می دهد که اولین ماده آن را تقویت و توسعه همکاری در بخشهای تجارتی، اقتصادی، علمی و تکنولوژی است. در دومین ماده این این فصل  هند وارد عرصه جدیدی از فعالیت های انکشافی در افغانستان خواهد شد و آن سهم گیری در استخراج معادن کشوراست:" طرفین به منظور انکشاف پایدار افغانستان و گسترش وابستگی های متقابل اقتصادی میان دو کشور، تعهد می نمایند تا در تعمیق و تنوع بخشیدن به همکاری های خود در ساحاتی چون زراعت، انکشاف دهات، استخراج معادن، صنعت، انرژی، تکنالوجی معلوماتی، ارتباطات، ترانسپورت، به شمول هوا نوردی ملکی، و سایر عرصه هایی که ممکن است طرفین روی آن توافق داشته باشند، اقدام نمایند". هرچند هند قبلا در توسعه کشاروزی و انکشاف دهات کارهایی در افغانستان انجام داده است و این کشور تجریه بسیارخوبی در زمینه زراعت و انکشاف دهات دارد که اگر این تعهدات عملی گردد، می تواند تحول مثبتی در توسعه  روستایی و رفاه روستائیان باشد تا از هجوم به شهرها از روستاها جلو گیری شود. هم چنین در بخش معلومات تکنولوجی و آموزش های حرفه ای نیز هند تجربیات بسیار خوبی دارد که اگر این تجربیات در اختیار نسل جوان افغانستان قرار داده شود، می تواند تحول مثبتی در رونق اقتصادی کشور ایجاد نماید.

ماده سوم شامل توسعه تجارت و سرمایه گذاری در دوکشوراست، اگرهند با فغانستان همرز می بود شاید این بخش شامل بزرگ ترین همکاری های تجاری می گردید و افغانستان با استفاده از بنادرهند می توانست ترازتجاری خود را به مراتب بیشتر از میزان چشم اندازی که در توافقنامه گنجانده شده افزایش بدهد، اما از آنجایی که هند با افغانستان مرز مشترک ندارد، روی محورهای چون: تبادلات کالا از طریق هوایی، افزایش حمایت از سرمایه گذاری، ساده سازی امور گمرگات و سایر طرزالعمل های مربوطه، افزایش تلاش در رفع موانع غیر تعرفه ای و کاهش تدریجی موانع تعرفه ای؛ همکاری در عرصه های بانکداری و مالی و بهبود تسهیلات بیمه و قروض؛ افزایش همکاری و هماهنگی در نهاد های بین المللی تجارتی، اقتصادی و مالی، تاکید شده است.

به هرحال توافقنامه استراتژیک که سال گذشته میان افغانستان و پاکستان بسته شد، اکنون با برپایی این کنفرانس بین المللی برای سرمایه گزاری در افغانستان، وارد عرصه جدیدی از تحولات اقتصادی می شود و هند سعی دارد مواد گنجانده شده در این موافقتناکه را عملی سازد و حضور پررنگ تری اقتصادی و تجاری در کشورما داشته باشد. تردید وجود ندارد که تلاش های اقتصادی، توسعوی و تجاری هند در کشور به نفع افغانستان است، اما خالی از خطر نیز نمی باشد، زیرا وضعیت منطقه ای طوری است که افغانستان باید ملاحظات همه جوانب را در نظر بگیرد و براساس سیاست بی طرفی در مناقشات بین همسایگان و کشورها از اصل سیاست تعادل خارج نگردد.

از سوی دیگر هند نیز با توجه به تعهداتی که داده است، پروژه هایی که به شرکت های این کشور واگذار گردیده باید سرعت بیشتری بدهد، مهمترین پروژه ای باید زودترتکمیل گردد یند سلما در هرات است که از مدت زمان وعده داده شده بسیار گذشته است و نیز پروژه استخراج معدن  آهن حاجیگگ را که شرکت های هندی برنده شده است، باید با در نظر گرفتن واقعیت بومی این منطقه آغاز نمایند.


July 4th, 2012


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
علمي و معلوماتي